همنشینی مجسمه‌ها در بیانی معاصر

«بهداد لاهوتی» دبیر اجرایی هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران نیز در ادامه این نشست گفت: «مسأله مکان چه برای برگزاری رویدادها و...
گروه هنرهای تجسمی: «مجسمه‌سازی کهن‌ترین و همزمان نوآورترین قالب هنری جهان است. رسانه‌ای که به‌واسطه خصلت‌هایی چون ویژگی سه‌بعدی‌، گسترش در محیط، سیطره بر فضای ملموس، بدنمندی و ادغام زمان، «تجسد هنری فضا»ست. در کشور ما، مجسمه‌سازی هرچند شاخه‌ای نوپاست، اما در عرصه تجارب هنری رشدی چشمگیر داشته، در پیوند با جامعه موفق بوده و از سویی پویاترین دوسالانه‌های هنری ایران را رقم زده است.


به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه شهروند، امروز، هنرمند ایرانی در وضعیتی به آفرینشگری می‌پردازد که پیوسته خاستگاه و دغدغه‌های وطنی خود را در نسبت با تحولات برق‌آسای جامعه جهانی و موج فراگیر «جهانی‌شدن» می‌سنجد. از‌یک‌سو «وضعیتی» که هنرمند ایرانی در آن قرار گرفته، پیوندی مستقیم با تسلسل اندیشه غربی ندارد و از سوی دیگر، خاطره قومی‌ هنرمند ایرانی رنگ‌باخته و پیوند او با سنن تصویری زادگاهش تا حد زیادی گسیخته است.

سنت‌ها و باورهای دیرینه شناور شده‌اند و تصوری چندپاره از هستی جای آنها را گرفته است. در ترکیب چندپاره جهان امروز همه فرهنگ‌‌ها ماهیتی دورگه یافته‌اند و صورتی موزاییک‌وار را رقم زده‌‌اند. هنرمند معاصر در قلمرو هنر، تفسیرگر چنین وضعیتی است. او در پی یافتن راهی برای گفت‌وگوی ثمربخش با گذشته خود و نیز دیگر فرهنگ‌هاست، چنان که در مسیر آفرینش، هنری برایش بارآور باشد. هنرمند چگونه می‌تواند، به تعبیر بودلر، بازنمایی زمان حال ابدیت را از زمان گذرا استخراج کند؟ و همچنان که نگاهی به سوی آینده دارد، گذشته را از نظر دور ندارد و به زبانی آگاه از تحولات تاریخی هنر سخن بگوید؟


«وضعیت» ویژگی مشترک هنرمندان معاصر ما و تأمل بر آن ضرورتی فراگیر و امروزین است. «وضعیت» افقی است که رخداد هفتمین دوسالانه در آن ترسیم و آثار در آن خوانش خواهند شد. دورنمای این گزینش را این پرسش رقم می‌زند که هنرمند امروزی چگونه می‌تواند با نگاه نقادانه و ژرفانگر رشته‌ای را بازیابد که تجربه امروزش را به گذشته‌ و در عین‌حال به جهان چندپاره معاصر گره بزند.»


این بیانیه هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران بود. دوسالانه‌ای با موضوع و درونمایه «وضعیت» که از ١٤ شهریورماه آغاز به کار کرد. این رویداد با حمایت دفتر هنرهای تجسمی و با همکاری انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز ایران و موسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر، با ۷۸ اثر در بخش مسابقه و ۱٧ اثر در بخش دعوت‌شدگان برگزار شده است. در بخش هنرمندان مدعو آثاری از «حسین والامنش، عباس اکبری، ملک دادیار گروسیان، محمدحسین عماد، زنده‌یاد بیژن نعمتی‌شریف، پویا آریان‌پور، محمود بخشی، بهروز حشمت، شهریار حاتمی، همایون عسکری، فرهاد فزونی، کامبیز صبری، نادر قشقایی، بهداد لاهوتی، امیر معبد، محمود محرومی و احمد نادعلیان» به نمایش درآمده و آثار بخش مسابقه از طریق فراخوان به این دوسالانه راه یافته‌اند. در این فراخوان ۶۵۶ اثر از ۳۹۰ هنرمند به دبیرخانه دوسالانه ارسال شد که پس از بررسی توسط شورای انتخاب آثار؛ «ریما اسلام‌مسلک، محمد پرویزی، هلیا دارابی، کامبیز صبری و محمود محرومی» به نمایشگاه دوسالانه راه یافتند.


همچنین پنج داور ایرانی و خارجی عهده‌دار انتخاب آثار برگزیده در بخش مسابقه هستند. «کاترین داوید» از فرانسه، «ندیم کرم» از لبنان، «بهرام شیردل، حمید شانس و حمید سوری» از ایران داوران نهایی هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران هستند. «کاترین داوید» کیوریتور فرانسوی و تاریخ‌شناس هنر است که درحال حاضر سمت معاون موزه ملی هنر مدرن مرکز «پومپیدو» را برعهده دارد. «ندیم کرم» معمار و مجسمه‌ساز لبنانی و مدیر آتلیه طراحی معماری «هایسیتوس» و فارغ‌التحصیل مقطع دکترای معماری از دانشگاه ژاپن است. او در جریان همایش دوسالانه در موزه هنرهای معاصر به ایراد سخنرانی پرداخت. «بهرام شیردل» معمار بین‌المللی است و موفق به دریافت مدال‌های «کریستوفر ورن» از کانادا و مدال طلای شهرسازی از چین شده، سابقه تدریس در دانشگاه‌های آمریکا و ریاست گروه طراحی ارشد دانشگاه لندن را نیز در کارنامه خود دارد. «حمید شانس» مجسمه‌ساز و مدرس دانشگاه‌ است. «حمید سوری» مدرس و منتقد، فارغ‌التحصیل رشته تاریخ هنر و معماری از دانشگاه «سانتا باربارا» کالیفرنیا، نگارنده مقالات متعدد هنری در کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی بوده و عضو هیأت تحریریه مجله «هنر فردا» و «هنر رسانه» است.

از اسفندماه ‌سال گذشته نخستین نشست همایش هفتمین دوسالانه ملی مجسمه‌سازی تهران در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شده بود. این نشست به اهداف، رویکرد و تم دوسالانه اختصاص داشت. همایش بین‌المللی هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی معاصر تهران، در قالب تعدادی درس‌گفتار، ‌نشست‌، نمایش فیلم و انتشار کتاب طراحی شده است. ازجمله درس‌گفتارهای این همایش می‌توان به سخنرانی «حمید سوری» با موضوع «مجسمه‌سازی معاصر» در اردیبهشت و خردادماه در موزه هنرهای معاصر، در تیرماه با عنوان «وضعیت، تغییر و تاویل‌پذیری در هنر معاصر» توسط «بهرنگ صمدزادگان» و «امیر نصری» با موضوع «مجسمه از دریچه عکس» در مهرماه اشاره کرد. به نقل از روابط‌عمومی هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران، در یازدهم مهرماه و در طول برگزاری نمایشگاه دوسالانه، ششمین نشست این همایش شامل دو بخش سخنرانی با حضور کامبیز صبری درباره «اهمیت گسترش فضا در تکامل مجسمه‌سازی» و عفت جلیل‌نژاد درباره «خاستگاه و مبانی اسامبلاژ» در سینماتک موزه هنرهای معاصر تهران و بخش دوم این نشست با عنوان «مروری بر دوسالانه‌های مجسمه‌سازی» (دوسالانه‌های اول تا هفتم) با حضور حمید شانس؛ هنرمند مجسمه‌ساز و مدرس دانشگاه، کوروش گلناری؛ دبیر هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران و نگار نادری‌پور؛ رئیس انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز ایران در سینماتک موزه هنرهای معاصر برگزار شد. همایش بین‌المللی هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی معاصر تهران با هدف گسترش افق‌های اندیشگی دوسالانه، کمک به تبیین درونمایه و گشودن منظرهای نو در حوزه پژوهش و آموزش مجسمه‌سازی کشور برگزار شده است.

سالن‌های موزه هنرهای معاصر تهران در روز افتتاحیه و روزهای دیگر میزبان تعداد کثیری از بازدیدکنندگان بوده است، از اساتید هنرهای تجسمی مانند «معصومه مظفری، محمدحسین عماد، بابک اطمینانی» و.. گرفته تا اعضای شورای شهر تهران. روز بیستم شهریورماه اعضای شورای شهر تهران از نمایشگاه دوسالانه بازدید و با هیأت‌مدیره انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز ایران و برگزارکنندگان دوسالانه گفت‌وگو کردند. به نقل از سرویس تجسمی هنرآنلاین، دکتر «زهرا نژادبهرام» عضو شورای شهر تهران ضمن بیان تاثیرات غنی هنر به‌عنوان یک امر کاربردی بر زندگی مردم گفت: «رسالت هنر آن است که در جهت بهسازی زندگی مردم هزینه شود. هنر موجب آن می‌شود که زندگی مردم با جنس و شکلی خاص تعریف شود.»
او ادامه داد: «من اعتقاد دارم باوجود همه تاثیراتی که این نمایشگاه‌ها دارند باید آن را به‌طور گسترده‌ای نیز در شهر تزریق کرد. ما نباید هنر را در چارچوب گالری‌ها محبوس کنیم و اگر هنر در گالری‌ها و موزه‌ها باقی بماند، واقعیت خودش را عرضه نمی‌کند. ما باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که تاثیرات هنر به‌خصوص مجسمه‌سازی را در جای‌جای شهر ببینیم و از این بابت ما در کمیسیون فرهنگی شورای شهر، حمایت‌های لازم را انجام خواهیم داد تا با تامین برخی هزینه‌ها فرصتی برای تعالی سبک زندگی ایرانی که در وظایف ما تعریف شده است، ایجاد کنیم.


یکی از مکان‌هایی که در تجاری‌سازی هنر نقش اساسی ایفا می‌کند، شهر است. ما در سازمان زیباسازی و در کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای شهر تلاش می‌کنیم تا ظرفیت‌های مناسبی را برای احداث یا در نظر گرفتن یک مکان ثابت برای رویدادهای هنری ایجاد کنیم.»


«نژادبهرام» افزود: «ما می‌توانیم در قالب طرح ارتقای کیفیت سبک زندگی ایرانی این مسائل را تصویب کنیم و برگزاری نمایشگاه دوسالانه مجسمه‌سازی می‌تواند یک فرصت خوب برای ادامه همکاری‌ها فراهم کند تا جدای از داشتن یک نمایشگاه حرفه‌ای آن‌گونه که در جهان مرسوم است، فضایی برای فروش آثار هنری نیز ایجاد شود.


دکتر «محمدجواد حق‌شناس» دیگر عضو شورای شهر تهران و رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی در ادامه این نشست ضمن تمجید از برگزاری این دوسالانه گفت: «من در همین ابتدا قول می‌دهم که در دوره چهار ساله‌ای که در شورای شهر هستیم دو دوره از این رویداد هنری را ما برگزار می‌کنیم.»


«بهداد لاهوتی» دبیر اجرایی هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران نیز در ادامه این نشست گفت: «مسأله مکان چه برای برگزاری رویدادها و چه برای سروسامان گرفتن خود انجمن‌ها به‌واقع یکی از مهمترین و ضروری‌ترین مسائل است. آرت‌فرها و نمایشگاه‌های تجسمی اینچنینی می‌تواند به یک عنصر درآمدزا و اقتصادی بدل شود.»


او ادامه داد: «ما با همه پتانسیل‌هایی که در دست داریم، نتوانستیم به پایه‌های اقتصادی ایده‌آل در هنر برسیم و با وجود همه برندها و مخاطبان همیشگی در حوزه هنر تحولی در زمینه تجسمی ایجاد نکردیم. ما باید به‌عنوان یک پروژه ملی این اتفاق را مدنظر داشته باشیم که احداث یا در اختیار قرار دادن محلی مناسب جهت برگزاری آرت‌فرها و نمایشگاه‌ها برای تهران ضروری است و نمایشگاه بین‌المللی یکی از همان مکان‌هایی است که می‌تواند با هماهنگی‌هایی که صورت می‌گیرد به مرکزی برای ارایه هنر تجسمی بدل شود و ما امیدواریم این اتفاق رخ بدهد، زیرا درحال‌حاضر که نزدیکی میان دولت و شورای شهر و مجلس وجود دارد، می‌توان مسیری را برای آینده تعریف کرد.»


اما از دیگر بازدیدکنندگان این نمایشگاه، مشاور رئیس‌جمهوری فرانسه در امور خارجه بود که از آثار هنرمندان دیدن و برای برپایی نمایشگاه آثار هنرمندان فرانسوی در موزه هنرهای معاصر تهران ابراز تمایل کرد. به گزارش خبرگزاری مهر، مشاور رئیس‌جمهوری فرانسه در امور خارجه پس از بازدید از نمایشگاه آثار دوسالانه با «مجید ملانوروزی» مدیرکل دفتر امور هنرهای تجسمی گفت‌وگو کرد. او در این دیدار گفت: «این نمایشگاه نشان می‌دهد که فرهنگ و هنری که هزاران ‌سال فرهنگ و تمدن را پشت‌سر خود دارد، همچنان در تکاپوست و آثار جدیدی خلق می‌کند.»


مشاور رئیس‌جمهوری فرانسه همچنین با اشاره به گنجینه آثار موزه هنرهای معاصر تهران اظهار کرد: «گنجینه آثار مدرن این موزه ارزشمند و جذاب است.»


وی ضمن قدردانی از موزه هنرهای معاصر تهران بیان کرد: «تمایل دارم نمایشگاهی از آثار هنرمندان فرانسوی در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شود.»


«مجید ملانوروزی» در این مراسم ضمن قدردانی از سفیر و رایزن فرهنگی فرانسه در تهران به خاطر کمک و همراهی در تقویت مناسبات فرهنگی ایران و فرانسه گفت: «هنرمندان تجسمی و سینمای ایران از فرانسه متاثرند و فرهنگ و هنر فرانسه بسیار تاثیرگذار بوده و حضور هنرمندان ایرانی در شهرک مطالعاتی سیته فرانسه ارتباط هنری و فرهنگی دو کشور را تقویت کرده است.»


ملانوروزی با استقبال از پیشنهاد فرانسه برای برگزاری نمایشگاه هنرمندان فرانسه در موزه هنرهای معاصر تهران گفت: «امیدواریم در این دوره، این نمایشگاه برنامه‌ریزی و برگزار شود.»


در پایان این دیدار ملانوروزی کتاب آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران را به مشاور رئیس‌جمهوری فرانسه در امور خارجه و سفیر این کشور در تهران اهدا کرد.

هفتمین بینال مجسمه‌سازی تهران با همه نقاط ضعف و قوت خود و با تلاش هیأت اجرایی و مسئولان دوسالانه تا ٢٢مهرماه در موزه هنرهای معاصر دایر است. تماشای آثار هنرمندان جوان و پیشکسوت در این رویداد مهم حتما خالی از لطف نخواهد بود.