از دغدغه‌های شخصی تا رویدادهای اجتماعی / نگاهی به آثار برگزیده هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران

مریم درویش: داوران هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران آثاری را برگزیدند که تفاسیر و خوانش‌های متنوعی از دورنمایه "وضعیت" در آنها دیده می‌شود.
از دغدغه‌های شخصی تا رویدادهای اجتماعی / نگاهی به آثار برگزیده هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران

سرویس تجسمی هنرآنلاین: هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران با تم "وضعیت" از 14 شهریور تا 22 مهرماه در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد. در این رویداد که پس از ۶ سال وقفه برگزار شد برای اولین بار یک تم مشخص در نظر گرفته شد تا هنرمندان آثار خود را بر اساس آن خلق کنند.

این تم برگرفته از آرای دکتر داریوش شایگان، به عنوان فیلسوفی که علاوه بر آشنایی با فرهنگ و بوم این سرزمین، فرهنگ غرب را نیز به خوبی شناخته و در فضای معاصر گره خورده است، انتخاب شد. اگرچه از ابتدای اعلام فراخوان حرف و حدیث‌های بسیاری در مورد این مسئله پیش آمد و موافق و مخالفانی داشت، اما برگزارکنندگان دوسالانه باور داشتند یکی از نقاط ضعف دوسالانه‌ها، کم اهمیت جلوه دادن فضای نظری در این رویدادهای هنری بوده است.

پیش از این در دوسالانه‌ها تم وجود نداشت و یا یک تم در کنار موضوع آزاد مطرح می‌شد که بسیاری از هنرمندان را به سمت آثار آزاد هدایت می‌کرد. اما در این دوره به این نکته توجه شد که نیاز رویدادها و دوسالانه‌های هنری امروز این است که یک فضای روشنگرانه برای هنرمندان ایجاد کنند و هنرمندان هم به آن پاسخ دهند.

تم "وضعیت" برگرفته از موقعیت هنرمند ایرانی است. او در وضعیتی به آفرینشگری می‌پردازد که پیوسته خاستگاه و دغدغه‌های وطنی خود را در نسبت با تحولات برق‌آسای جامعۀ جهانی و موج فراگیر "جهانی‌شدن" می‌سنجد. از‌یک‌سو وضعیتی که هنرمند ایرانی در آن قرار گرفته پیوندی مستقیم با تسلسل اندیشة غربی ندارد و از سوی دیگر، خاطرة قومی‌ هنرمند ایرانی رنگ‌باخته و پیوند او با سنن تصویری زادگاهش تا حد زیادی گسیخته است.

سرانجام دوسالانه هفتم با نمایش 78 اثر در بخش مسابقه و 18 اثر در بخش مهمان برگزار شد و  با معرفی برگزیدگان به کار خود پایان داد. مهسا الف برای اثر "مقدمه‌ای بر کتابخانه الف"، مرضیه سرسریان برای اثر "قابلیت بی‌پایان" و پیمان شفیعی‌زاده برای اثر "واگیره" به عنوان سه نفر برگزیده انتخاب شدند و هیات داوران باربد گلشیری را برای اثر "سیرهّ الموت" شایسته دریافت جایزه ویژه دانست. در ادامه این گزارش به آثار برگزیده نگاهی می‌اندازیم.

مقدمه‌ای بر کتابخانه الف

مهسا الف در این اثر که در قالب چیدمانی از کتاب‌های نمک سود شده ارائه شده است، راهی را ادامه داده است که چند سالی از آغاز آن می‌گذرد. او کتاب‌ها را به شیوه‌ خانگی نمک‌سود می‌کند و حاصل آن کتابی است که نه می‌توان آن را خواند و نه حتی ورق زد. هنرمند همان‌طور کتاب را در نمک‌ خوابانده که مواد فاسدشدنی را در نمک‌ می‌خوابانند و در این فرآیند حتی عنوان کتاب و نام نویسنده را نمی‌توان خواند. کتابخانه‌های مهسا الف با صدها کتابِ نمک‌سودشده، برای مخاطب دست نیافتنی هستند. این کتاب‌ها خواندن و تأویل و ترجمه را ممنوع کرده‌ و در خاموشی کنار هم جا خوش کرده‌اند.