دنیای اطرافمان را از فرم خالی کرده ایم/ ساخت مجسمه مرمری در ایران

نشست خبری نمایشگاه «سنگ ها و ریشه ها» که به نمایش آثار تونی کرگ مجسمه ساز آلمانی- انگلیسی در موزه هنرهای معاصر تهران اختصاص دارد، صبح امروز ۳۰ مهر برگزار شد.

 به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری نمایشگاه آثار تونی کرگ هنرمند مجسمه ساز انگلیسی – آلمانی صبح امروز ۳۰ مهر با حضور علی محمد زارع سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران و تونی کرگ هنرمند جسمه ساز، تیل برکنر و افشین درمبخش برنامه ریزان این نمایشگاه در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.

علی محمد زارع در ابتدای نشست با اشاره به انجام برنامه‌ریزی و هماهنگی این نمایشگاه توسط افشین درمبخش و تیل برکنر گفت: خوشبختانه این ۲ نفر پیش از این نمایشگاه‌های موفق «اتوپینه» و «اوکنر» را در ایران برگزار کردند و با موزه هنرهای معاصر تهران همکاری خوبی داشتند.

وی ادامه داد: برای ما مایه خوشحالی است که قرار است نمایشگاه یکی از هنرمندان بزرگ معاصر را در موزه هنرهای معاصر تهران برپا کنیم. مجموعه آثار تونی کِرگ بدون شک یکی از بهترین مجموعه‌های آموزشی در حوزه مجسمه‌سازی خواهد بود که مورد توجه دانشجویان و هنرمندان قرار خواهد گرفت. این هنرمند در آثارش از مواد طبیعی استفاده می‌کند و فلسفه قابل تأملی در خلق آثارش دارد و همین باعث می‌شود که آثارش مایه بُهت و حیرت قرار بگیرد.

در ادامه این نشست تونی کِرگ به بیان چگونگی برپایی نمایشگاه در ایران، فلسفه، تم و موضوعات مورد علاقه‌اش در حوزه مجسمه‌سازی پرداخت و گفت: یک سال پیش به ایران دعوت شدم تا برای بازدید و صحبت برای برگزاری این نمایشگاه، سفری به ایران داشته باشم؛ ایران را کشوری جذاب دیدم و همان زمان برای برپایی این نمایشگاه موافقت کردم. از هفته گذشته نیز در ایران حضور دارم و گرچه آمادگی برپایی این نمایشگاه کمی کُند پیش رفته است اما امیدوارم تا آخر امروز کار نصب و چیدمان آثار به پایان برسد. بی‌صبرانه مشتاق هستم تا وارد مرحله بعد که برخورد با مخاطب است، شوم.

به گفته این هنرمند، در این نمایشگاه ۶۰ مجسمه و ۱۴۰ اثر طراحی روی کاغذ از وی به نمایش درخواهد آمد که قدیمی‌ترین اثر خلق شده توسط وی که در این نمایشگاه دیده خواهد شد، مربوط به سال ۱۹۷۰ است و آخرین اثر ساخته شده از وی برای نمایش در این نمایشگاه، در سال ۲۰۱۷ ساخته شده است.

ممکن است به نظر برسد که در این نمایشگاه تاریخچه چندین ساله‌ای از آثارم به نمایش درمی‌آید اما این نمایشگاه مرور آثارم نیست. بیشتر مایل بودم آثارم در کشوری به نمایش دربیاید که شناختی درباره‌ام وجود ندارد و به این وسیله معرفی‌ای از خودم داشته باشم
وی در این باره بیان کرد: ممکن است به نظر برسد که در این نمایشگاه تاریخچه چندین ساله‌ای از آثارم به نمایش درمی‌آید اما این نمایشگاه مرور آثارم نیست. بیشتر مایل بودم آثارم در کشوری به نمایش دربیاید که شناختی درباره‌ام وجود ندارد و به این وسیله معرفی‌ای از خودم داشته باشم. در واقع این نمایشگاه تلاش برای ثبت آکادمیک تغییراتی که طی این سال‌ها در حوزه مجسمه‌سازی داشتم، نیست اما مشخص است که طی این دهه ها آثار و ایده‌هایم دچار تغییر شده است.

تونی کرگ افزود: در سال ۱۹۶۹ به مدرسه هنر در انگلستان رفتم که این مدرسه امکانات و استادان خوبی داشت. ابتدا به کار مجسمه‌سازی علاقه‌مند نبودم و زمانی که به این کار علاقه‌مند شدم، متوجه شدم سه نسل مجسمه‌ساز در انگلستان مشغول به کار بودند که نسل اول هنری مور و مجسمه‌سازان دیگر بود. اما دو نسل بعد از وی نیز مشغول به کار شدند. در واقع اتمسفر پرتحرکی در حوزه مجسمه‌سازی وجود داشت.

وی گفت: علاقه‌مندی اولیه من طراحی و نقاشی بود اما چیزی در مجسمه مرا جذب خود کرد که کار با متریال‌های ساده بود. اینکه بتوانم ماده‌ای را در دست بگیرم و بفهمم تا کجا می‌شود با آن پیش رفت. احساس کردن هر تغییر در حجم، اندازه، رنگ و نور آن متریال، ایده‌های متفاوتی را در من شکل می‌داد و من معتقدم فکر و ایده، اساس مجسمه‌سازی است که نشان‌دهنده برخورد ما با دنیای اطراف مان است.

این مجسمه‌ساز با بیان اینکه هر ایده و تکنیکی را می‌شود در ماده پیدا کرد، بیان کرد: همه اشیایی که در دنیای صنعتی می‌سازیم، با کاربرد ویژه ساخته می‌شوند و بعد از مدتی کسل‌کننده هستند و خالی از حس می‌شوند. در واقع ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که پیرامون خود را از فُرم خالی کرده‌ایم، جنگل را از بین برده‌ایم تا زمین زراعی بسازیم. مجسمه‌سازی این فرصت را ایجاد می‌کند که در این فضای صنعتی و کاربردی غِنای فرم را در ماده دوباره نشان مان بدهد و ما را به وضعیتی برگرداند که فرم را از دست نداده‌ بودیم. درواقع مجسمه‌سازی علیه تکرار و عدم جذابیت اقدام می‌کند.

کرگ ادامه داد: مجسمه‌سازی در طول ۱۵۰ سال گذشته تغییرات دینامیکی در خود دیده است؛ تا قرن ۱۹ بیشتر آناتومی بدن و تبدیل آن به فیگور در حوزه مجسمه‌سازی اهمیت داشت ولی مدت‌هاست این هنر از این قفس رها شده و دارد ماده‌های تازه با فرم‌های نو را تجربه می‌کند. مخاطب نمایشگاه من نیز با ایده‌های متفاوت و فرم‌های متفاوت روبرو خواهد شد؛ گرچه تم و موضوعات آثارم ثابت بوده است، مانند رابطه انسان با طبیعت و اینکه آیا انسان در دنیای امروز دارد از طبیعت دور می‌شود یا خیر؟ همچنین الهام از طبیعت ارگانیک انسان را می‌توان در کارهایم مشاهده کرد با اینکه ممکن است به نظر برسد بخشی از کارهایم هندسی و بخشی از کارهایم ارگانیک است اما هندسه پیچیده به کار رفته در آثارم، از ارگانیک‌های طبیعی مانند ساختار مولکول الهام گرفته شده است.

وی اظهار کرد: امروزه ما در جهانی زندگی می‌کنیم که دورِ هر کلمه و مفهوم، حبابی از اطلاعات وجود دارد و حتی می‌توانم بگویم در دنیایی زندگی می‌کنیم که نامرئی است. ما امواج رادیویی یا ویروس و مفاهیمی از این دست را که در دنیای امروز بسیار درباره‌اش صحبت می‌شود نمی‌بینیم و همانطور که گفتم دورِ باقی فرم‌های دیدنی مانند درخت، جنگل و ... انبوهی از اطلاعات وجود دارد که باعث شده ما از مفهوم اصلی دور شویم. یکی دیگر از تم‌های آثار من، رابطه بین دانستن و باور داشتن است. دانش و فلسفه حدود چیزهایی را که می‌دانیم مشخص می‌کند. خارج از علم، چیزهای بسیاری است که نمی‌دانیم. مسأله دیگر هم این است که تکنولوژی نکته برجسته فرهنگ امروز شده است و منطق که کانون علم است، در زندگی ما سایه افکنده است اما در زندگی روزمره ۹۹ درصد مواقع ما با احساسات مان به هستی واکنش نشان می‌دهیم و عملکرد هنرمند به دور از منطق، احساسات را تجربه می‌کند.

وی گفت: امیدوارم تجربه هنر، بخشی از تجربه هستی ما به عنوان انسان، مشترکات انسان‌ها را به نمایش بگذارد.

در ادامه نشست درمبخش بیان کرد: برپایی این نمایشگاه چهار سال به طول انجامید؛ از برنامه‌ریزی‌های اولیه و انتخاب آثار تا زمان انتقال آثار تونی کرگ به ایران چهار سال زمان سپری شد. این هنرمند سال گذشته به ایران آمد و ما سعی کردیم فرهنگ ایران را به او بشناسانیم. در اصفهان این هنرمند مجذوب مسجد امام شد و چهار ساعت تنها در آن محیط قدم زد، هنر ایرانی تأثیر زیادی روی وی گذاشت و همان‌جا اعلام کرد حاضر هستم در ایران نمایشگاه بگذارم. آثار این نمایشگاه از ۲ نمایشگاه آثار وی در لوکزامبورگ و منچستر جمع‌آوری شده است و یکی از بزرگترین نمایشگاه‌های آثار وی در جهان است.

تونی کرگ در ادامه از ساخت مجسمه ۳ متر و ۲۰ سانتیمتری با سنگ مرمر در ایران و برای نصب در فضای سبز موزه هنرهای معاصر تهران خبر داد و آن را بخشی از جذابیت سفرش به ایران توصیف کرد. این اثر به گفته وی ۲ تکه ساخته شده است که ۵۰ درصد آن به اتمام رسیده و ۵۰ درصد باقی طی یک ماه و نیم آینده به پایان می‌رسد.

درمبخش در توضیح بیشتر این اثر گفت: این اثر به طور دقیق ۳ متر و ۲۰ سانتیمتر ارتفاع دارد و ۱۸۵ سانتیمتر عرض آن است و چون ارتفاع آن زیاد بود، به صورت ۲ تکه ساخته شد. طرح و نقشه و انتخاب سنگ این اثر توسط تونی کرگ صورت گرفته اما با دستان ایرانی‌ها ساخته می‌شود.

کرگ درباره مفهوم اثرش بیان کرد: این مجسمه نیز از ۲ فرم هندسی مجزا تشکیل شده که داخل یکدیگر فرو رفته‌اند و هر کدام دیگری را کامل می‌کنند؛ در حالی که هر کدام به تنهایی نیز فرم واحدی را تشکیل می‌دهند. درواقع این اثر تعامل بین ۲ فرم را به نمایش می‌گذارد.

وی درباره سفرش در سال گذشته به ایران و تأثیراتی که از فرهنگ و هنر ایران گرفته است، گفت: سال گذشته تور گسترده‌ای برای سفر به نقاط مختلف ایران داشته‌ام و تحت تأثیر معماری و تاریخ این سرزمین قرار گرفتم گرچه انگلیسی‌ها با تاریخ این منطقه آشنا هستند. زمان زیادی فرصت نداشتم که با هنر معاصر ایران آشنا شوم و ترجیح می‌دادم وقت خود در تاریخ طبیعی این کشور بگذرانم تا در موزه‌های مدرن. من ترجیح می‌دهم در استودیوی خودم و با فضای ذهنی و ایده‌های خودم کار کنم تا اینکه در واکنش به یک محیط و فرهنگ، اثر خلق کنم. برای همین گرچه فرهنگ ایران را بسیار غنی دیده‌ام اما در مسیر کاری من تأثیری نگذاشت.

این نمایشگاه از سوم آبان تا ۲۲ دی در موزه هنرهای معاصر تهران برپاست.